Boşanma Davası
1.Boşanma Davası Nedir?
2.Boşanma Davası Nasıl Açılır?
3.Boşanma Davası Nerede Açılır?
4.Boşanma Davası Sebepleri Nelerdir?
4.1.Boşanma Davası Genel Sebepler
4.2.Boşanma Davası Özel Sebepler
5.Boşanma Davası Türleri Nelerdir?
5.1. Çekişmeli Boşanma Davası
5.2.Anlaşmalı Boşanma Davası
6.Çekişmeli Boşanma Davası Nerede Açılır?
7.Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
8.Çekişmeli Boşanma Davası Dilekçesi
9.Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
10.Anlaşmalı Boşanma Davası Şartları
11.Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?
12.Anlaşmalı Boşanma Protokolü
13.Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
14.Anlaşmalı Boşanma Davası Dilekçesi
15.Anlaşmalı Boşanma Masrafları
16.Boşanma Davası Fer’ i Sonuçları
16.1. Velayet
16.2. Nafaka
16.3. Tazminat
16.4. Mal Paylaşımı
17. Sonuç
1.Boşanma Davası Nedir?
Evlilik birliğini resmi olarak sona erdirmek isteyen eşlerden birinin aile mahkemesine boşanma davası dilekçesi ile başvurarak açtığı davadır. Boşanma davası; eşlerden biri tarafından açılabildiği gibi eşlerin birlikte başvurmasıyla da açılabilen (Anlaşmalı Boşanma Davası) bir davadır.
2.Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davası, aile mahkemesine verilecek bir dilekçeyle beraber harç ve masrafların yatırılması ile açılır. Çekişmeli olarak açılacak olan boşanma davasında boşanma sebeplerinin doğru belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Evlilik birliğini sonra erdiren sebeplerin doğru belirlenmesi dava sürecini ve süresini belirleyen en önemli faktörlerdendir. uzman bir avukat eşliğinde boşanma davasını açmak; tarafları hak kaybına uğramaktan koruyacak ve davayı en kısa sürede sonuçlandıracaktır.
3.Boşanma Davası Nerede Açılır?
Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
4.Boşanma Davası Sebepleri Nelerdir?
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu boşanma sebeplerini özel olarak sınırlı sayıda özel ve genel sebepler olarak düzenlemiştir. Boşanma davası Türk Medeni Kanunu’nun düzenlediği sebepler arasından açılabilecektir.
- Zina Nedeniyle Boşanma (TMK. 161. Madde)
- Hayata Kast Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Pek Kötü Muamele Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Suç İşleme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
- Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
- Terk Nedeniyle Boşanma (TMK. 164)
- Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma (TMK. 165)
- Evlilik Birliğinin Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik) Nedeniyle Boşanma (TMK. 166/1)
- Anlaşmalı Boşanma (TMK. 166/3)
- Fiili (Eylemli) Ayrılık Nedeniyle Boşanma (TMK. 166/4)
Şeklinde düzenlenmiştir.
4.1.Boşanma Davası Genel Sebepleri
4.1.1. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166. Maddesi ile “Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.” hükmü getirilmiştir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan somut olaylara birçok örnek verilebilir. Evlilik birliği içerisinde eşler arasında gerçekleşen şiddetli geçimsizlik sebepleri kanunda özel olarak düzenlenmemişse (terk, zina vb. gibi); bu sebep genel bir boşanma sebebi olacaktır ve evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayanak çekişmeli boşanma davasında ileri sürülecektir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenlerine örnek olarak; eşler arasında gerçekleşen fiziksel ve psikolojik şiddet, hakaret, tehdit, toplum içerisinde küçük düşürme vb. sayılabilir. Boşanma davasında boşanma hükmünün verilmesi için; saydığımız genel sebeplerin eşlerin evlilik birliğini temelden sarsmış olması ve eşler arasında ortak hayatın çekilmez noktaya gelmiş olması gerekir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile açılmış olan boşanma davasında mahkeme evliliğin sona ermesinde kusurlu olan tarafı bulmaya çalışarak kusur atfını taraflardan birine veyahut oranlayarak tarafların her ikisine birden atfetmektedir. Mahkeme, kusur atfına bağlı olarak boşanmaya ve boşanmanın feri sonuçlarına hükmetmektedir.
4.1.2. Anlaşmalı Boşanma Davası
Anlaşmalı boşanma davası, evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olan eşler için başvurulabilecek bir yoldur. Anlaşmalı boşanma davasında yetkili aile mahkemesi hakimi, tarafların üzerinde anlaşmaya vardığı anlaşmalı boşanma protokolünü dikkate alarak velayet, nafaka ve tazminat kalemleri ve mal paylaşımı hakkında karar verecektir.
Anlaşmalı boşanma davası yetkili mahkemesi, kanunun belirlemiş olduğu özel yetki kurallarına göre belirlenmektedir. Anlaşmalı boşanma davası, aile mahkemesine verilecek anlaşmalı boşanma dava dilekçesiyle birlikte açılabilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası avukat ücreti müvekkil vekil arasında avukatlık asgari ücret tarifesinin belirlemiş olduğu alt sınırdan aşağı olmamak üzere serbestçe belirlenmektedir.
4.1.3. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Ortak hayatın yeniden kurulamaması genel sebebine dayanak boşanma davası, boşanma davası dilekçesinin aile mahkemesine verilmese ile beraber açılmaktadır. Ortak hayatın yeniden kurulamamasına dayanak boşanmanın gerçekleşebilmesi için Türk Medeni Kanunu’nun belirlemiş olduğu şartlar oluşmuş olmalıdır. Boşanma davası dilekçesinde ilgili şartların oluştuğu açıkça belirtilmeli ve ayrıca ispat edilmelidir. Bu konularda hata yapılmaması için de uzman bir boşanma avukatı ile davaya yön verilmelidir.
4.2. Boşanma Davası Özel Sebepler
1. Zina ( TMK m. 161)
2.Hayata Kast, Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış (TMK M. 162)
3.Suç İşleme Ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK M. 163)
4.Terk (TMK M. 164)
5.Akıl Hastalığı (TMK M. 165)
5.Boşanma Davası Türleri Nelerdir?
Boşanma davası ana hatlarıyla; Anlaşmalı Boşanma Davası ve Çekişmeli Boşanma Davası olarak ikiye ayrılmaktadır. Eşlerin boşanma konusunda ortak bir iradede birleşmesi sonucu Anlaşmalı Boşanma Davası açılabilmektedir. Ancak taraflar boşanma ve boşanmanın sonuçlarında ortak bir iradede birleşemezlerse; taraflardan biri, Çekişmeli Boşanma Davası açabilecektir.
5.1 Çekişmeli Boşanma Davası
Eşlerin, boşanma veya boşanmanın fer’ i sonuçları (Velayet, Nafaka, Tazminat, Mal Paylaşımı) üzerinde anlaşamadığı durumlarda çekişmeli boşanma davasından söz edilir.
Çekişmeli boşanma davasında; taraflardan biri boşanmak istemiyor, her iki taraf da müşterek çocukların velayetlerini istiyor, eşlerden biri, geçim sıkıntısına düşeceğinden nafaka talep ediyor olabilir. Bu gibi örnekleri sıralayabiliriz. Özet olarak; eşlerin anlaşmalı haricinde boşanmak için başvurdukları boşanma davalarının hemen hepsi çekişmeli boşanma davası olarak nitelendirilmektedir.
Çekişmeli boşanma davası, yetkili aile mahkemesine verilecek boşanma davası dilekçesi ile açılır. Çekişmeli boşanma davası için Adalet Bakanlığının belirlediği süre 300 gündür. Adalet Bakanlığı “boşanma davası ne kadar sürer?” sorusuna cevap olarak süreyi 300 gün olarak belirlemiş olsa da boşanma davası çok daha uzun süreler sürebilmektedir. Çekişmeli boşanma davasına yön verecek en önemli etkenlerden birisi uzman boşanma avukatlarıdır. Çekişmeli boşanma davası için belirlenmiş sabit bir avukat ücreti yoktur. Duruma ve şartlara göre avukatlık ücreti müvekkil-vekil görüşmesiyle belirlenmektedir. Ancak boşanma davası avukat ücreti, Türkiye Barolar Birliği’nin belirlemiş olduğu asgari tutarının altında olamayacaktır.
Çekişmeli boşanma davasında mahkeme tarafların iddia ve savunmalarına göre belirleyeceği kusur atfını belirler. Kusur atfı dava süreci ve dava sonucunu etkileyecek en önemli husustur. Çekişmeli boşanma davaları genel ve özel sebeplere dayanılarak açılabilmektedir.
5.2 Anlaşmalı Boşanma Davası
Eşlerin, boşanma veya boşanmanın fer’ i sonuçları (Velayet, Nafaka, Tazminat, Mal Paylaşımı) üzerinde anlaştığı durumlarda anlaşmalı boşanma davasından söz edilir.
Anlaşmalı boşanma davası, evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olan eşler için başvurulabilecek bir yoldur. Anlaşmalı boşanma davasında yetkili aile mahkemesi hakimi, tarafların üzerinde anlaşmaya vardığı anlaşmalı boşanma protokolünü dikkate alarak velayet, nafaka ve tazminat kalemleri ve mal paylaşımı hakkında karar verecektir.
Anlaşmalı boşanma davası yetkili mahkemesi, kanunun belirlemiş olduğu özel yetki kurallarına göre belirlenmektedir. Anlaşmalı boşanma davası, aile mahkemesine verilecek anlaşmalı boşanma dava dilekçesiyle birlikte açılabilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası avukat ücreti müvekkil vekil arasında avukatlık asgari ücret tarifesinin belirlemiş olduğu alt sınırdan aşağı olmamak üzere serbestçe belirlenmektedir.
6.Çekişmeli Boşanma Davası Nerede Açılır?
Çekişmeli Boşanma davasında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Boşanma davası için aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Asliye hukuk mahkemesi, ilgili davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakacaktır ve hükme bağlayacaktır.
Yetkili mahkemenin boşanma davası dilekçesinde doğru belirlenmesi gereklidir. Aksi takdirde boşanma davasında davalı olan taraf boşanma dava dilekçesinin kendisine tebliğiyle vereceği cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunabilecektir. Aile mahkemesi hakimi ise takdir yetkisine göre açılmış olan boşanma davası hakkında yetkisizlik kararı verebilecektir. Bu tür sonuçların yaşanmaması için uzman bir boşanma avukatından mutlaka destek alınmalıdır.
7.Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Çekişmeli boşanma davası, yetkili aile mahkemesine verilecek boşanma davası dilekçesiyle açılacaktır. Boşanma davası dilekçesine ek olarak masraf ve harçların yatırıldığını gösterir belge ve dekontlar da boşanma davası dilekçesine eklenmelidir.
8.Çekişmeli Boşanma Davası Dilekçesi
Çekişmeli boşanma davası dilekçesi kanunun aradığı şartlar çerçevesinde hazırlanmalıdır. Tarafların kimlik bilgileri ve adresleri eksiksiz ve doğru olarak yazılmalıdır. Boşanma davası konusu ve sonuç kısımları dikkat ve özenle belirlenmelidir. Boşanma davası dilekçesi açıklamalar kısmında evlilik birliğinin sona ermesindeki sebepler, fazla ayrıntıya yer vermeden açıklayıcı biçimde yazılmalıdır.
İnternette yer alan boşanma davası dilekçelerine göre hazırlanan boşanma davası dilekçeleri tarafların hak kaybına uğramasına sebep olabilmektedir. İstanbul Aile Mahkemelerinin bazılarında bin rakamına kadar görülen (derdest) boşanma dava dosyası vardır. Tek bir aile mahkemesinin bin kadar boşanma davası dosyasına baktığı düşünülürse, boşanma davası dilekçelerinin uzun ve gereksiz ayrıntılarla dolu olmasının tarafın büyük dezavantaja sahip olacağı kolaylıkla anlaşılmaktadır. Boşanma davası dilekçesi, evlilik birliği içerisinde yaşanan önemli olaylara dayanak açıklayıcı bir biçimde yazılmalıdır. Bu konuda uzman bir boşanma avukatının desteği mutlak olarak gerekmektedir.
9.Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanma davası; anlaşmalı boşanma davası protokolü ve anlaşmalı boşanma davası dilekçesiyle birlikte aile mahkemesinde açılmaktadır. İlgili belgelere harç ve masrafların yatırıldığına dair dekont ve evraklar da eklenmelidir.
Anlaşmalı boşanma davası, anlaşmalı boşanma protokolünün ilk duruşmaya kadar mahkemeye sunulması gerekçesini içeren anlaşmalı boşanma davası dilekçesinin mahkemeye verilmesiyle de açılabilmektedir. Bu durumlarda en geç ilk duruşmada usulüne uygun olarak hazırlanmış anlaşmalı boşanma protokolünün mahkemeye sunulması gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için Türk Medeni Kanunu’nun aradığı şartlar şunlardır:
1.Evlilik ilişkisi en az 1 yıl sürmelidir.
2.Eşler mahkemeye beraber başvurmalı ya da bir eşin açtığı boşanma davası diğer eş tarafından kabul edilmelidir.
3.Aile mahkemesi hakimi, taraflar arasında hazırlanan ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu ile ilgili düzenlemeler içerin anlaşmalı boşanma protokolünü uygun bulmalıdır.
4.Taraflar,boşanmak istediklerine yönelik iradelerini hakim huzurunda açıkça açıklamalıdırlar.
10.Anlaşmalı Boşanma Davası Şartları
Anlaşmalı boşanma, evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olan eşler için başvurulabilecek bir yoldur. Anlaşmalı boşanma davasında yetkili aile mahkemesi hakimi, tarafların üzerinde anlaşmaya vardığı anlaşmalı boşanma protokolünü dikkate alarak velayet, nafaka ve tazminat kalemleri ve mal paylaşımı hakkında karar verecektir.
Eşlerin boşanmanın sonuçları hakkında ortak iradelerini gösteren protokole anlaşmalı boşanma protokolü denir. Anlaşmalı boşanma davasında, taraflar arasında mutlak olarak protokol hazırlanmalıdır. Aksi halde aile mahkemesi hakimi davayı reddedecektir. Boşanma davası protokolünün uzman bir avukat eşliğinde hazırlanması tarafları hak kaybına uğramaktan koruyacaktır.
11.Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?
Anlaşmalı boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Anlaşmalı Boşanma Davası İçin Gerekli Evraklar
Anlaşmalı Boşanma davası açılabilmesi için usulüne uygun olarak hazırlanmış anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolünün varlığı gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davası masraf ve harçlarının mahkeme veznesine yatırıldığına dair belgeler de bu evraklara eklenmelidir.
12.Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların TMK Md. 166/3’e göre anlaşmalı boşanma davası ile boşanmaları için gerekli olan bir protokoldür.
Taraflar, Anlaşmalı boşanma protokolünde boşanmak istediklerini açık olarak belirtmeli ve boşanmanın fer’ i sonuçları (Velayet, Tazminat, Nafaka, Mal Paylaşımı vb.) hakkında protokol maddelerini düzenlemelidirler. Boşanma ve boşanmanın fer’ i sonuçları net olarak protokole aktarılmalıdır. Aksi takdirde aile mahkemesi tarafından anlaşmalı boşanma protokolü kabul edilmeyebilecektir.
Anlaşmalı boşanma davası protokolünün hazırlanmasında uzman bir avukattan mutlaka destek alınmalıdır. Her bir madde özenle ve dikkatle hazırlanmalıdır. Ülkemizde yanlış hazırlanan anlaşmalı boşanma davası protokolünden dolayı taraflar maddi ve manevi olarak birçok hak kaybına uğramaktadır. Bu hak kayıplarının sonradan telafisi ise mümkün olmamaktadır.
Anlaşmalı boşanma davası; anlaşmalı boşanma davası protokolü ve anlaşmalı boşanma davası dilekçesiyle birlikte aile mahkemesinde açılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davası protokolü hazırlanmadan açılan anlaşmalı boşanma davasında, hakim ilk duruşmaya kadar anlaşmalı boşanma davası protokolünün sunulmasını bekler.
Anlaşmalı boşanma davası protokolünün her iki tarafça ıslak olarak imzalanmış olması gereklidir. Hakim, anlaşmalı boşanma protokolündeki her maddeyi kabul etmek zorunda değildir. Takdir yetkisine dayanak anlaşmalı boşanma davası protokolündeki bazı maddelerin değiştirilmesini taraflardan isteyebilir. Bu durumda duruşma ertelenecek ve ilgili ara karara yönelik düzenlemelerin yapılması gerekecektir
13.Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Tek celsede sonuçlanan anlaşmalı boşanma davalarında Adalet Bakanlığının belirlediği sonuçlanma süresi 40 gündür. Boşanma kararına itirazdan feragat halinde aile mahkemesi boşanma hükmü bir günde kesinleşir. Boşanma kararının nüfus kayıtlarına geçme süresi ise 7 gündür.
14.Anlaşmalı Boşanma Davası Dilekçesi
Anlaşmalı boşanma davası dilekçesi kanunun aradığı şartlar çerçevesinde hazırlanmalıdır. Tarafların kimlik bilgileri ve adresleri doğru ve eksiksiz olarak yazılmalıdır. Evlilik birliği içerisinde tarafların boşanma kararına sebep olan olaylar ve mevcut durum açıklayıcı bir biçimde yazılmalıdır. Kanunun aradığı şartlara uygun hazırlanmayan anlaşmalı boşanma davası dilekçesi tarafların hak kaybı yaşamasına sebep olabilecektir.
15.Anlaşmalı Boşanma Davası Masrafları Nedir?
Anlaşmalı boşanma davasının açılması için; başvuru harcı (80.7 TL), dosya gideri (0.6 TL), peşin harç (80.7 TL), tebligat gideri (260 TL), diğer iş ve işlemler (130 Tl) tutarlarının mahkeme veznesine yatırılması gerekir. İlgili masraflar toplamda 552 TL olarak hesaplanmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davası avukat ücreti müvekkil- vekil görüşmesi ile serbestçe belirlenmektedir. Anlaşmalı boşanma davası avukat ücreti için kanun tarafından belirlenmiş bir üst sınır avukatlık ücreti yoktur. Alt sınır ise Avukatlık Asgari Ücret Tarifisi ile 5.100,00 TL olarak belirlenmiştir.
16. Boşanma Davası Fer’ i Sonuçları
16.1. Velayet
Ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velâyeti altındadır. Yasal sebep olmadıkça velâyet ana ve babadan alınamaz. Ana ve baba, çocuğun bakım ve eğitimi konusunda onun menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları alır ve uygularlar.
Evlilik birliği içerisinde müşterek çocukların velayetleri anne ve babaya aittir. Evlilik birliğinin sona ermesiyle beraber ergin olmayan müşterek çocukların velayetlerinin anne veya babadan birine bırakılması gerekmektedir.
Evlilik birliğinin sona ermesiyle tarafların velayet konusunda anlaşamamaları durumunda aile mahkemesi hakimi takdir yetkisini kullanarak müşterek çocukların velayetini taraflardan birine bırakacaktır. Mahkeme hakimi, velayet konusu hakkında rapor alınması için dava sürecinde bilirkişilere ( Pedagog ) başvurmaktadır.
Sosyal İnceleme Raporu (Uzman Görüşü Raporu) pedagoglar tarafından; anne, baba ve müşterek çocuk ile yapılan bire bir görüşme sonucu hazırlanmaktadır. Sosyal İnceleme Raporunun hazırlanmasından sonra taraf vekillerine talep doğrultusunda sosyal inceleme raporuna karşı beyanda bulunmak için mahkeme hakimi tarafından süre verilir. İlgili süre içerisinde taraflar rapora karşı lehe ve aleyhe hususlarda beyanda bulunur.
Boşanma davası sürecinde sosyal inceleme raporuna karşı beyanda bulunmak gibi çok hassas ve özel süreçler gerçekleşmektedir. İlgili rapora karşı beyanda bulunmak hukuki bilgi ve birikim gerekmektedir. Bu beyanları uzman bir avukat hazırlamalıdır. Velayet gibi çok önemli konularda taraflar, ilgili süreçleri kaçırmalarından ve gereken dikkat ve özeni göstermemelerinden dolayı hak kayıplarına uğramaktadırlar. Bu sebepler ile hak kaybına uğramamak için boşanma davası sürecinde uzman bir boşanma avukatının desteği alınmalıdır.
Mahkeme hakimi çocuğun yaşını, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını, sosyal inceleme raporu ve bu rapora karşı taraflarca verilen beyanları da gözeterek velayet konusunda dava süresince geçici olarak dava hükmü ile kalıcı olarak hüküm kurmaktadır.
16.2. Nafaka
Nafaka borcu aile hukukundan doğan kişisel bir borçtur. Kişisel bir borç olduğundan devredilemez. Nafaka, boşanma davası süresince geçici dava sonucu olarak kalıcı olarak mahkeme hakimi tarafından hükmedilir. Nafaka çeşitlerini; tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, katılım (iştirak) nafakası olarak sayabiliriz.
16.2.1. Tedbir Nafakası
Boşanma veya ayrılık davası açılınca hakim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır. Bu doğrultuda mahkeme hakimi tarafların ekonomik ve sosyal durumuna göre tedbir nafakasına hükmedecektir. Boşanma veya ayrılık davalarında tedbir nafakası eşlerden birine veyahut ergin olmayan müşterek çocuklara dava süresince geçerli olmak üzere hükmedilebilecektir.
Tedbir nafakası geçici bir tedbir olduğundan tarafların kusuruna bakılmaz.
Boşanma davası açılmadan önce de tedbir nafakası talep edilebilir. Bu şekilde talep edilecek tedbir nafakası bağımsız bir dava şeklinde, eşlerden birisinin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesinde açılabilir.
Henüz taraflar tarafından açılmış bir boşanma davası olmaksızın eşlerin birlikte yaşamaya ara vermesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır.
16.2.2. Yoksulluk Nafakası
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
Yoksulluk nafakası talep edebilmek için tarafın boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olması ve evlilik birliğinin sona ermesinde diğer eşe göre daha az kusurlu olması gerekmektedir.
16.2.3 İştirak (Katılım) Nafakası
Çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli giderler ana ve baba tarafından karşılanır. Anne ve babanın üzerinde olan bu yükümlülük çocuğun ergin olmasına kadardır. Ancak çocuk eğitim hayatına devam ediyorsa; yükümlülük, kural olarak çocuğun eğitimi süresince devam edecektir.
İştirak nafakasının alacaklısı ergin olmayan veyahut ergin olup eğitim hayatına devam eden müşterek çocuktur. Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Nafaka miktarının belirlenmesinde çocuğun gelirleri de göz önünde bulundurulur.
16.3 Tazminat
Boşanma davasında tazminat; maddi ve manevi tazminat olarak ikiye ayrılmaktadır:
16.3.1. Maddi Tazminat
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Mahkeme hakimi, evlilik birliğinin sonra ermesin kusurlu olan tarafı belirleyerek maddi tazminat tutarını belirleyecektir.
Maddi tazminata karar verilebilmesi için bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Öncelikle eşler arasındaki evlilik birliği boşanma sebebiyle resmi olarak bitmesi gerekmektedir. Maddi tazminat talep eden tarafın evlilik birliğinin bitmesinde daha az kusurlu olması ve talep eden kişinin mevcut veya beklenen menfaatleri zarar görmüş olmalıdır.
Bu şartların gerçekleşmesiyle evlilik birliğinden dolayı maddi olarak kayba uğrayan taraf boşanma davası ile birlikte veya ayrı olarak karşı taraftan maddi tazminat talep edebilecektir.
16.3.2. Manevi Tazminat
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
Manevi tazminat, bozulan manevi dengenin yerine gelmesi için kabul edilmiş bir tatmin ( veya telafi ) şekli olup, boşanmaya sebep olan olayların kişilik haklarına saldırı teşkil etmesi halinde manevi tazminata hükmedilir. Manevi tazminatın miktarının belirlenmesinde ise, kişilik haklarına yapılan saldırının niteliği ve tarafların ekonomik – sosyal durumu dikkate alınmalıdır.
Boşanma davasında manevi tazminatın irat şeklinde ödenmesine karar verilemez. Manevi tazminat, toplu olarak ve tek seferde ödenmesine karar verilir.
16.4. Mal Paylaşımı
Mal paylaşımının nasıl olacak 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda mal rejimi başlığı altında düzenlenmiştir. Eşler evlenmeden önce veyahut evlilikleri sırasında aralarında mal rejimi ilişkin sözleşme imzalayıp evliliklerinin kanunen hangi mal rejimine tabi olacağını belirleyebilmektedirler.
Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce veya sonra yapılabilir. Taraflar, istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya değiştirebilirler.
Kanunen yasal mal rejimi, Eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasıdır. Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle kanunda belirlenen diğer rejimlerden birini kabul edebilirler.
Evlilik birliğinin sona ermesiyle evlilik birliğinde edinilmiş malların paylaşımı noktasında eşler arasında sorunlar yaşanabilmektedir. Mal rejimine ilişkin dava boşanma davasından ayrı olarak kanunen boşanma davası sonucundan sonra açılabilmektedir. Ancak Yargıtay yerleşik içtihat kararlarına göre eşlerin maddi olarak hak kaybına uğramaması için mal rejimi davasının boşanma davası devam ederken açılabileceği kararı alınmıştır.
Boşanma davası devam ederken açılan mal rejimi davasında taraflarca çekişme olan mallara ihtiyati tedbir talebi konulması talep edilebilir. İhtiyati tedbir talebi konulan mallar mal rejimi davası sonuçlanana kadar bazı hukuki işlemlere (satış veya devir gibi) tabii olamayacaktır.
17. Sonuç
Aile hukukundan kaynaklanan boşanma davası, mal rejimi davası, nafaka davası, velayet davası gibi davalar uzmanlıkla yürütülmesi gereken davalardır. Evlilik birliğinin sona ermesinden kaynaklanan davalar birçok ayrıntıyı içerisinde barındıran davalardır. Dava dilekçesi ile başlayan süreç tarafça yapılacak birçok beyanı ve takip sürecini beraberinde getirmektedir.
Yapılan basit hatalarda dahi taraflar telafisi olamayacak hak kayıplarına uğrayabilmektedir. Ayrıca davanın dikkat ve özenle takip edilmemesi davanın çok uzun sürelere yayılabildiğini örneklerle göstermektedir.
Aile mahkemesi hakimleri günümüzde rekor sayılara ulaşan boşanma dava dosyaları ile yoğun bir şekilde ilgilenmektedir. Önlerine gelen dava dosyasında taraflar kendilerini soyut bir biçimde ve sayfalarca süren dilekçelerle ifade ettiklerinde mahkeme hakimi evlilik birliğine ilişkin somut olayları ve detayları anlayamamaktadır. Hukuki bir dilden yoksun ve fazla ayrıntıya yer veren boşanma davası dilekçeleri tarafları hak ve zaman kaybına uğratmaktadır.
Koska Hukuk & Danışmanlık; aile hukukundan kaynaklı davaları, alanında uzman avukatlar ile eksiksiz olarak yürütmektedir. Müvekkil için en uygun olacak yol stratejisi tarafımızca müvekkil- vekil görüşmesinde belirlenmektedir. Dava sürecinde gerçekleşen tüm hususlar tarafımızca dikkate alınmakta ve taraf olarak gerçekleştirilmesi gereken beyanlara yönelik yükümlülükler süresi içinde ve eksiksiz olarak yerine getirilmektedir. Ayrıca dava sürecinde müvekkiller dosya ve dosyadaki yenilikler hakkında ayrıntılı biçimde bilgilendirilmektedir.