Sınırdışı Etme (Deport) Kararına Karşı İptal Davası

1. Deport (Sınır Dışı Etme) Nedir?

2. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararı Sebepleri Nelerdir?

3. Sınır Dışı Etme Kararı Alınamayacaklar

4. Deport Kararı Hangi Kurum Tarafından Verilir?

5. Deport Kararı Kaldırma İşlemleri

5.1. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptali Davası

5.1.1. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptali Davası Nerede Açılır?

Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptal Davası Süreci?

5.2. Meşruhatlı Vize Davetiyesi Nedir?

6. İdari Gözetim Kararı

6.1. İdari Gözetim Kararı Süresi Nedir?

6.2. İdari Gözetim Kararını Kim Verir?

6.1.3 İdari Gözetim Kararına Karşı İtiraz Nereye Yapılır?

7. Türkiye’yi Terke Davet

8. Yabancı Geri Gönderme Merkezleri

9. Sonuç

1. Deport (Sınır Dışı Etme) Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiye yabancı denir. Deport kararı, bir yabancının Türkiye’den sınır dışı edilmesi ve hakkında Türkiye’ye giriş yasağı konulması anlamına gelmektedir. Sınır dışı etme kararı, yetkili makamlar tarafından yabancılar hakkında verilmektedir. Deport kararı kaldırma işlemleri için iç hukukta verilen süreler çok kısıtlıdır. Bu sebeplerle uzman bir avukat eşliğinde ivedi bir şekilde deport kararı kaldırması için süreç yürütülmelidir. Aksi halde telafisi mümkün olmayan sonuçlar oluşabilmektedir.

Sınır dışı etme kararının iptali davası, idari kurumun deport kararını yabancıya veya vekiline tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde açılmalmaktadır. Deport kararı kaldırma hukuki işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri görüldüğü gibi tanımlanan kısa sürelerdir.

2. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararı Sebepleri Nelerdir?

Deport sebebi birçok nedene dayanabilmektedir. 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, ilgili sebepleri tek tek saymıştır. Yabancı bir süreliğine Türkiye’den deport edilebileceği gibi hakkında ömür boyu da Türkiye’ye giriş yasağı konulabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken en önemli husus; yabancıya yönelik deport kararının hangi gerekçeye dayanak alındığıdır. İdari kurum, deport kararı gerekçelerini hukuka aykırı olarak belirleyebilmektedir. Böyle bir durum idare mahkemesinde açılacak olan deport kararı kaldırma davasında mutlaka ileri sürülmelidir.

Ülkemizde görülen başlıca deport sebepleri şunlardır;

Vize veya vize muafiyeti süresini aşmış yabancılar

Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar

İkamet izni uzatma başvurusu reddedilen yabancılar ve 10 günden fazla sürede Türkiye’den çıkış yapmayanlar

Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar

Türkiye’ye yasal olmayan yollardan girenler ve Türkiye’den yasal olmayan yollarla çıkış yapan yabancılar

İkamet izinleri iptal edilen yabancılar

Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler

İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler

Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar

Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar

Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi ve çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi ve destekleyicisi olanlar

Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar

Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında, sadece ülke güvenliği için tehlike oluşturduklarına dair ciddi emareler bulunduğunda veya kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giymeleri durumunda sınır dışı etme kararı alınabilir.
İşlediği suç nedeniyle hapis cezasına mahkûm edilen yabancı, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezasının infazına veya koşullu salıverilmesine karar verildikten ve her halde cezasının infazı tamamlandıktan sonra, durumu, sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak değerlendirilmek üzere derhal İçişleri Bakanlığına bildirilir.

3. Sınır Dışı Etme Kararı Alınamayacaklar

İstisna olmak üzere aşağıda belirtilen yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmamaktadır;

Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar

Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler

Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar

Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları

Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

İlgili maddeler kapsamında olup olmadıkları her yabancı için ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Bu yabancılara, ülkede kalabilmeleri için YUKK’nun 46. maddesi gereği insani ikamet izni verilebilmektedir ve bu kişilerden belirli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları talep edilebilmektedir.

Söz konusu durumların sona ermesi hâlinde bu yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaktadır.

4. Deport Kararı Hangi Kurum Tarafından Verilir?

Sınır dışı etme kararı, İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya Valilik tarafından verilmektedir. Deport kararını veren makamlar yürütme makamlarına bağlı olarak faaliyet göstermektedir. İlgili makamların deport kararını kaldırmaya yönelik itiraz ise yasama makamına bağlı olan idare mahkemelerine gerçekleştirilmektedir.

Deport kararını veren İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve Valilik karar gerekçesinde birçok hukuka aykırı işlem gerçekleştirebilmektedir. İlgili hukuka aykırılıklar, deport kararının iptali dava dilekçesinde ayrıntılı şekilde belirtilmektedir. Deport kararı kaldırma işlemleri, süreleri içerisinde ve hassaslıkla gerçekleştirilmelidir.

5. Deport Kararı Kaldırma İşlemleri

Deport kararı kaldırma işlemleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; deport (sınır dışı etme) kararının iptali davası ve meşruhatlı vize davetiyesidir.

5.1. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptali Davası

Deport kararı kaldırma işlemlerinde başvurulacak ilk yol, deport kararının iptali davası açmaktır. Bu dava, belirlenen süre içinde yetkili mahkemeye sunulacak sınır dışı etme kararının iptali dilekçesi ile açılmaktadır. Yargılama sonuçlanana kadar yabancı sınır dışı edilemez. Deport kararının iptali davasında, ilgili aşamaya kadar yetkili kurumlar tarafından gerçekleştirilen hukuka aykırılıklar, deport kararının iptali dava dilekçesinde ayrıntılı olarak belirtilmelidir.

5.1.1. Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptali Davası Nerede Açılır?

Sınır dışı etme kararının iptali davası, ilgili deport (sınır dışı etme) kararını veren idari kurumun bulunduğu yer İdare Mahkemesinde açılmalıdır. İlgili davayı açmak için kararın yabancıya veya avukatına tebliğ edilmesi gerekmektedir. Sınır dışı etme kararının iptali davası, sınır dışı etme kararını veren idari kuruma bildirilmelidir.

Deport (Sınır Dışı Etme) Kararının İptal Davası Süreci?

Yetkili İdare Mahkemesi, deport (sınır dışı etme) kararının iptali davasını 15 gün içerisinde sonuçlandırmalıdır. Deport hukuki işlemlerinde süreler yabancının hak kaybına uğramaması amacıyla çok kısa tutulmuştur. İlgili süreler yabancı açısından büyük bir avantajken ilgili sürelin kaçırılması da yine yabancı için aynı oranda dezavantaj yaratmaktadır. İlgili hukuki işlemler ivedi bir şekilde uzman bir avukat eşliğinde hak kaybı yaşanmaması adına gerçekleştirilmelidir.

5.2. Meşruhatlı Vize Davetiyesi Nedir?

Deport kararı olan yabancı, giriş yasağı bitmeden meşruhatlı özel vizeyle Türkiye’ye yasal olarak girebilmektedir. Özel meşruhatlı vize; evlilik, eğitim ve araştırma, çalışma ve tedavi dolayısıyla alınabilmektedir. Özel meşruhatlı vize başvurusu evrakları, başvuruya dayanak gösterilen nedene göre değiklikler göstermektedir. İlgili sürecin uzman bir yabancılar hukuku avukatı ile sürdürülmesi gerekmektedir.

6. İdari Gözetim Kararı

Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınmaktadır ya da 57/A maddesi uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilmektedir. Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülmektedir.

İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilmektedir. Gerek görüldüğünde, otuz günlük süre beklenmemektedir. İdari gözetimin devamında zaruret görülmeyen yabancılar için idari gözetim derhâl sonlandırılmaktadır. Bu yabancılara, 57/A maddesi uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilmektedir.

İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilmektedir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilmektedir.

6.1. İdari Gözetim Kararı Süresi Nedir?

İdari gözetim süresi 6 ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla 6 ay daha uzatılabilmektedir.

6.2. İdari Gözetim Kararını Kim Verir?

İdari gözetim kararının İl Göç İdaresi Müdürlüğü ve Valilik vermektedir.

6.1.3 İdari Gözetim Kararına Karşı İtiraz Nereye Yapılır?

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilmektedir. Başvuru, idari gözetimi durdurmamaktadır. Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırmaktadır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilmektedir.

7.Türkiye’yi Terke Davet

Deport (sınır dışı etme) kararı alınan yabancılar hakkında ilgili idari kurum yabancının Türkiye’yi terk edebilmesi için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanır. Hakkında terke davet hukuki işlemi gerçekleştirilen yabancıya hiçbir harca tabi olmayan “Çıkış İzin Belgesi” verilmektedir. Yabancı kendisine verilen süre içerisinde Türkiye’den yasal yollarla çıkış yaptığı takdirde; hakkında Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmayabilmektedir. İlgili idari kurum, kendisine verilen süre içerisinde Türkiye’yi yasal yollarla terk etmeyen yabancı hakkında idari gözetim kararı almaktadır.

İstisna olarak aşağıda belirtilen yabancılar terke davet edilemez;

- Kaçma ve kaybolma riski olanlar
- Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar ve aldığı tespit edilenler
- Sahte belge kullananlar
- Kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
- Yasal giriş ve yasal çıkış kurallarını ihlal edenler

8.Yabancı Geri Gönderme Merkezleri

İdari gözetime alınan yabancılar, geri gönderme merkezlerinde tutulmaktadır. Geri gönderme merkezleri Bakanlık tarafından işletilmektedir. Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları, Türkiye Kızılay Derneği veya kamu yararına çalışan derneklerden göç alanında uzmanlığı bulunanlarla protokol yaparak bu merkezleri işlettirmektedir.

9. Sonuç

Sınır dışı etme (deport) kararı ve idari gözetim kararı yargısal organlar tarafından verilen kararlar değildirler. İlgili kararlar İl Göç İdaresi Müdürlüğü ve Valilikçe alınmaktadır. İlgili idari kurumlar, hukuka aykırı birçok hukuki işlem gerçekleştirmektedirler. Sınır dışı kararları gerekçeleri idari kurum tarafından hukuka aykırı olarak belirlenebilmektedir. Sınır dışı etme kararı alınamayacakların başında gelen; Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunan yabancılar hakkında dahi idari kurum hukuka aykırı olarak sınır dışı etme kararları verebilmektedirler.

Hukuka aykırı olarak alınan sınır dışı etme kararına karşı iptal davası ise yargısal organın içerisinde yer alan İdare Mahkemelerinde açılmaktadır. Sınır dışı etme kararının iptali davası kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde açılmalıdır.

Yabancı hakkında gerçekleştirilen hukuki işlemlerdeki hukuka aykırılıklar uzman bir şekilde mahkeme hakimine aktarılmalıdır.

İdari bir kurum tarafından gerçekleştirilen idari gözetim kararına karşı Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz edilmektedir.

Bu bakımdan ilgili hukuki işlemler karşısında vakit kaybetmeden bir avukata başvurulması yabancı için telafisi güç olacak hak kayıplarının önüne geçecektir.

Koska Hukuk & Danışmanlık yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış kadrosuyla deport (sınır dışı etme) kararı ve idari gözetim kararı hukuki işlemlerinde hassasiyetle ve hızlı bir şekilde müvekkilin yararına hareket etmektedir.

İletişim bölümünden Koska Hukuk & Danışmanlık’a ulaşabilir ve randevu alabilirsiniz.

Tüm Hukuki Süreçlerde Yanınızdayız